Hoe de Taliban toeristen naar Afghanistan proberen te lokken

Ongeveer dertig mannen zitten opeengepakt in een klaslokaal in Kaboel. Ze maken deel uit van het eerste studentencohort van een door de Taliban gerund instituut dat professionals op het gebied van toerisme en horeca opleidt.

Het is een bont gezelschap. Eén leerling is een model. Een ander is 17 en heeft geen arbeidsverleden.

De studenten variëren in leeftijd, opleidingsniveau en beroepservaring. Het zijn allemaal mannen – Afghaanse vrouwen mogen niet buiten school studeren – en ze weten niets van toerisme of gastvrijheid. Maar ze willen allemaal graag een andere kant van Afghanistan promoten. En de Taliban helpen graag.

De Afghaanse heersers zijn paria’s op het wereldtoneel, grotendeels vanwege hun restricties op vrouwen en meisjes. De economie heeft het moeilijk, de infrastructuur is slecht en de armoede is wijdverbreid.

En toch bezoeken buitenlanders het land, aangemoedigd door de scherpe daling van het geweld, de toegenomen vliegverbindingen met hubs als Dubai en het opscheppen dat gepaard gaat met reizen op een ongebruikelijke bestemming. De aantallen zijn niet enorm – dat zijn ze nooit geweest – maar er is een buzz rond het Afghaanse toerisme.

In 2021 waren er 691 buitenlandse toeristen. In 2022 was dat aantal gestegen naar 2300. Vorig jaar waren dat er nog 7000.

Mohammad Saeed, hoofd van het directoraat Toerisme in Kabul, zei dat China de grootste buitenlandse bezoekersmarkt is vanwege de nabijheid en de grote bevolking. Afghanistan heeft ook voordelen ten opzichte van sommige van zijn buurlanden.

‘Ze hebben me verteld dat ze niet naar Pakistan willen omdat het gevaarlijk is en ze worden aangevallen. De Japanners hebben dit ook tegen mij gezegd”, zei Saeed. “Dit is goed voor ons.”

Maar er zijn ook nadelen.

Visa zijn moeilijk en duur te verkrijgen. Veel landen hebben de banden met Afghanistan verbroken nadat de Taliban weer aan de macht waren gekomen, en geen enkel land erkent hen als de legitieme heersers van het land.

Afghaanse ambassades hebben hun activiteiten gesloten of opgeschort. Er is een voortdurende machtsstrijd gaande tussen de ambassades en consulaten van Afghanistan, bemand door mensen van de voormalige door het Westen gesteunde regering, en degenen die onder de volledige controle van de Taliban staan.

Saeed geeft toe dat er obstakels zijn voor de ontwikkeling van het Afghaanse toerisme, maar zei dat hij samenwerkte met ministeries om deze te overwinnen.

Zijn uiteindelijke doel is om toeristen een visum bij aankomst te geven, maar dat kan nog jaren duren. Er zijn problemen met het wegennet, dat in sommige delen van het land half verhard is of niet bestaat, en luchtvaartmaatschappijen mijden het Afghaanse luchtruim grotendeels.

De hoofdstad Kabul heeft de meeste internationale vluchten, maar geen enkele Afghaanse luchthaven heeft directe routes met grote toeristenmarkten zoals China, Europa of India.

Ondanks de uitdagingen wil Saeed dat Afghanistan een toeristische grootmacht wordt, een ambitie die gesteund lijkt te worden door de topleiders van de Taliban.

“Ik ben op instructie van de oudsten (ministers) naar deze afdeling gestuurd. Ze moeten me vertrouwen omdat ze me naar deze belangrijke plek hebben gestuurd.’

Ook de studenten hebben ambities. Het model, Ahmed Massoud Talash, wil meer te weten komen over de pittoreske plekjes van Afghanistan voor Instagram-posts en de geschiedenis van Afghanistan voor optredens in de media.

Samir Ahmadzai, afgestudeerd aan de businessschool, wil een hotel openen, maar vindt dat hij eerst meer moet weten over toerisme en hospitality.

“Ze horen dat Afghanistan achterlijk is, dat het om armoede gaat en dat het allemaal om oorlog draait”, zei Ahmadzai. “We hebben 5000 jaar geschiedenis. Er zou een nieuwe pagina over Afghanistan moeten komen.”

De lessen omvatten Afghaans handwerk en de basisbeginselen van antropologie.

Een onofficieel onderwerp is hoe om te gaan met buitenlandse vrouwen en hoe hun gedrag of gewoonten in strijd kunnen zijn met lokale gebruiken en edicten. Voorbeelden hiervan zijn vrouwen die in het openbaar roken of eten, tot het vrijelijk omgaan met mannen die geen bloed- of huwelijksverwanten aan hen zijn.

De Taliban hebben kledingvoorschriften voor vrouwen opgelegd en eisen dat ze een mannelijke voogd, of mahram, moeten hebben als ze reizen. Alleen dineren, alleen reizen en in het openbaar met andere vrouwen omgaan is moeilijker geworden. Nu sportscholen gesloten zijn voor vrouwen en schoonheidssalons verboden zijn, zijn er minder plekken waar ze elkaar buitenshuis kunnen ontmoeten.

Als teken dat het land zich voorbereidt op meer buitenlandse bezoekers, heeft het enige vijfsterrenhotel van het land, de Serena, zijn vrouwenspa en salon voor buitenlandse vrouwen heropend na een maandenlange sluiting.

Buitenlanders moeten hun paspoort tonen om toegang te krijgen tot diensten. Vrouwen met ‘geboren in Afghanistan’ op hun identiteitsbewijs zijn uitgesloten.

De beperkingen voor Afghaanse vrouwen en meisjes wegen op buitenlandse reisorganisaties, die zeggen dat ze zich proberen te concentreren op het positieve aspect van culturele interacties door donaties te doen, lokale projecten te ondersteunen of alleen familiebedrijven te bezoeken.

Shane Horan, de oprichter van Rocky Road Travel, zei dat een bezoek aan Afghanistan niet mag worden gezien als een steunbetuiging aan een bepaalde regering of politiek regime.

“Uiteindelijk zou het doel moeten zijn om verantwoorde toeristische praktijken te ondersteunen die een positieve bijdrage leveren aan de lokale economie en wederzijds respect en begrip bevorderen, terwijl ze ook op de hoogte blijven van de bredere politieke context in Afghanistan.”

Hij zei dat er geen input was van de autoriteiten over wat reisgroepen zagen of deden, en dat het bedrijf nauw samenwerkte met een vrouwenrechtenorganisatie in Afghanistan. Een percentage van de tourkosten ging naar de ondersteuning van de programma’s van deze organisatie, voegde Horan eraan toe.

Er werken geen vrouwen bij het Instituut voor Toerisme en Hotelmanagement. De studenten zeggen er niets over. Maar een ambtenaar bij het directoraat Toerisme doet dat wel.

“Het is een hartverscheurende situatie”, zei de functionaris, die anoniem wilde blijven uit angst voor represailles. “Zelfs vrouwelijke familieleden vragen of ze hier kunnen studeren. Maar er was een verandering in het beleid met de verandering in de regering. De vrouwen die vóór (de overname) studeerden, zijn nooit meer teruggekomen. Ze zijn nooit afgestudeerd.”